Mudrosko primirje

Mudrosko primirje (turski: Mondros Mütarekesi), zaključeno 30. oktobra 1918. i stupajući na snagu u podne sljedećeg dana, okončalo je neprijateljstva na bliskoistočnom frontu između Osmanlijskog Carstva i Saveznika. Potpisao ga je osmanlijski ministar pomorskih poslova Hüseyin Rauf Orbay i britanski admiral Somerset Arthur Gough-Calthorpe, na brodu HMS Agamemnon u luci Moudros na grčkom ostrvu Lemnos.^[1]

Po uslovima primrja, Osmanlije su predale svoje preostale garnizone izvan Anadolije, dale pravo Saveznicima da zauzmu utvrde koje kontrolišu moreuz Dardanele i Bosfor, i da zauzmu bilo koju osmanlijsku teritoriju "u slučaju nereda" koji ugrožava njihovu sigurnost. Osmanlijska vojska (uključujući Osmanlijsko ratno zrakoplovstvo) je demobilisana; a sve luke, željeznice i druge strateške tačke stavljene su na raspolaganje Saveznicima. Na Kavkazu su se Osmanlije morali povući unutar predratnih granica između Osmanlijskog Carstva i Ruske Imperije.

Nakon primirja uslijedila je okupacija Carigrada (Istanbula) i podjela Osmanlijskog Carstva. Sevrski sporazum (10. augusta 1920.), koji je potpisan nakon Prvog svjetskog rata, nametnuo je oštre uslove Osmanlijskom Carstvu, ali ga Osmanlijski parlament u Istanbulu nikada nije ratificirao. Saveznici su zvanično raspustili Osmanlijski parlament 11. aprila 1920. zbog ogromnog protivljenja turskih poslanika odredbama o kojima se raspravljalo u Sevru. Nakon toga, Turski rat za nezavisnost vodio se od 1919. do 1923. Velika narodna skupština Turske, koju su u Ankari 23. aprila 1920. osnovali Mustafa Kemal-paša i njegovi sljedbenici (uključujući bivše poslanike zatvorenog osmanlijskog parlamenta), postala je nova de fakto vlada Turske. Primirje u Mudrosu zamijenjeno je Lozanskim mirom, potpisanim 24. jula 1923., nakon turske pobjede u ratu za nezavisnost.

1. ^ Karsh, Efraim, Empires of the Sand: The Struggle for Mastery in the Middle East, (Harvard University Press, 2001), str. 327.